Oprócz ubytku słuchu istnieje kilka innych problemów ze słuchem, takich jak zapalenie ucha lub szumy uszne. Na tej stronie wyjaśniamy, na czym polegają te różne schorzenia i co, jeśli w ogóle, można z nimi zrobić.
Zapalenie ucha
Istnieją dwa rodzaje infekcji ucha: zapalenie ucha środkowego (otitis media) i zapalenie ucha zewnętrznego (otitis externa).
Zapalenie ucha środkowego
Ucho środkowe to przestrzeń za błoną bębenkową, połączona z nosogardłem za pomocą trąbki Eustachiusza, która umożliwia odpływ płynu. Rurka ta może się zatkać z powodu obrzęku błon śluzowych, powodując gromadzenie się ropy i płynu oraz wystąpienie stanu zapalnego. Prowadzi to do zwiększenia nacisku na błonę bębenkową, powodując ostry, kłujący ból. Zazwyczaj infekcja ucha środkowego goi się samoistnie w ciągu około 10 dni. Zaleca się jednak przyjmowanie paracetamolu w celu stłumienia bólu.
Zapalenie ucha zewnętrznego
Przewód słuchowy biegnie od małżowiny usznej do błony bębenkowej. Infekcja przewodu słuchowego oznacza, że skóra w tym miejscu uległa zapaleniu. Skóra jest zwykle chroniona przez woskowinę uszną, ale może zostać podrażniona przez dłubanie w uchu, niewłaściwe suszenie, produkty kosmetyczne lub używanie zatyczek do uszu. Infekcja przewodu słuchowego może być skutecznie leczona za pomocą kropli do uszu zawierających kortykosteroidy i zwykle goi się w ciągu 2 do 3 tygodni.
Szumy uszne
Szumy uszne są również znane jako tinnitus. Osoby z szumami usznymi odbierają dźwięki bez zewnętrznego źródła dźwięku. Może to być wszystko: dzwonienie, gwizdanie, brzęczenie, piszczenie, brzęczenie, a nawet ich kombinacja. Około 3% do 4% Holendrów cierpi na takie dolegliwości.
Ludzie, którzy cierpią z powodu stosunkowo cichych szumów usznych, mogą z nimi całkiem dobrze żyć w ciągu dnia. Dźwięki otoczenia zagłuszają wtedy dźwięki w uchu. Dopiero gdy robi się cicho, na przykład gdy kładą się spać, mogą nie być w stanie tego zrobić, ponieważ dźwięki szumów usznych są zbyt wyraźnie obecne.
Dokładna przyczyna szumów usznych jest często nieznana, chociaż istnieją czynniki często z nimi związane, takie jak uszkodzenie słuchu, stres lub stosowanie niektórych leków. Szumy uszne nie są zatem chorobą, lecz objawem. Jeśli uda się zidentyfikować przyczynę, szumy uszne mogą zostać zredukowane lub nawet zniknąć. Jeśli tak się nie stanie, pomocne może być urządzenie maskujące szumy uszne.
Przeczytaj więcej na naszej stronie Leczenie szumów usznych.
Choroba Ménière’a
W chorobie Ménière’a ludzie mają problemy z równowagą, co prowadzi do zawrotów głowy i nudności. Często występują również zaburzenia słuchu.
Dokładna przyczyna jest nadal niejasna, chociaż wiadomo, że narząd równowagi i ślimak są ze sobą połączone. Choroba Ménière’a jest prawdopodobnie związana z zaburzeniem płynów w tych narządach.
W chorobie Ménière’a występują ataki, po których następują okresy względnego spokoju. W miarę postępu choroby często dochodzi do utraty słuchu. Ponieważ nie jest jeszcze znana przyczyna choroby, niewiele można z nią zrobić. Leczenie, często prowadzone przez psychologa lub pracownika socjalnego, polega głównie na zaakceptowaniu choroby i radzeniu sobie z nią. Jednakże, aparat słuchowy lub masker szumów usznych może czasami pomóc zaradzić lub zmniejszyć szumy uszne i utratę słuchu.
Nadwrażliwość słuchowa
Osoby z nadwrażliwością słuchową mają niski próg tolerancji hałasu. Są one nadwrażliwe na dźwięki i odczuwają normalne dźwięki jako nieprzyjemnie głośne, a czasem nawet bolesne. Około 3% holenderskiej populacji cierpi na nadwrażliwość słuchową.
Nadwrażliwość słuchowa może mieć kilka przyczyn. Najczęstszą z nich jest hałas, ale może również wystąpić w przypadku różnych schorzeń lub stosowania niektórych leków.
Nadwrażliwość słuchowa, podobnie jak szumy uszne, nie jest chorobą, lecz objawem. Gdy zniknie przyczyna, zniknie również nadwrażliwość. Zazwyczaj jednak tak się nie dzieje i problem ten pozostaje na stałe. Jedyną opcją jest wtedy nauczenie się radzenia sobie z nim najlepiej jak potrafisz. Często osoby z nadwrażliwością słuchową korzystają z profesjonalnej pomocy psychologa lub pracownika socjalnego.
Guz kąta mostka
Guz kąta mostowo-móżdżkowego jest łagodnym nowotworem w obszarze za uszami zwanym „kątem mostowo-móżdżkowym”. Guz zwykle powstaje w przewodzie słuchowym wewnętrznym, gdzie powoli rośnie w kierunku pnia mózgu i móżdżku. Szacuje się, że każdego roku w Holandii u około 320 pacjentów diagnozuje się guza kąta mostowo-móżdżkowego.
Zazwyczaj guz kąta mostowo-móżdżkowego występuje po jednej stronie głowy, w związku z czym ludzie doświadczają tam utraty słuchu. Ponadto mogą wystąpić objawy takie jak zaburzenia równowagi, zawroty głowy, szumy uszne i bóle głowy. W niektórych przypadkach ludzie doświadczają również problemów z twarzą, na przykład policzki stają się odrętwiałe. Problemy związane z guzem kąta mostowo-móżdżkowego wynikają z tego, że uciska on na 3 ważne nerwy czaszkowe: nerw słuchowy, nerw równowagi i nerw twarzowy.
Na szczęście istnieje kilka opcji leczenia. W przypadku „oczekiwania i skanowania” nie ma (natychmiastowej) interwencji, ale guz jest ściśle monitorowany. Możliwa jest również operacja lub napromienianie, co ma miejsce zwłaszcza w przypadku większych i szybciej rosnących guzów. Możliwe jest również połączenie tych metod leczenia.
Otoskleroza
Otoskleroza to nadmierny wzrost kości wokół strzemiączka w uchu środkowym. Jest to postępujące zaburzenie słuchu, które powoduje, że dana osoba powoli traci słuch. Wzrost kości w uchu wewnętrznym powoduje niejako zablokowanie strzemiączka. W rezultacie ruchliwość łańcucha kostnego stopniowo maleje. Wibracje dźwiękowe są wówczas gorzej kierowane do ślimaka, co powoduje utratę słuchu, znaną również jako przewodzeniowy ubytek słuchu. Otoskleroza nie jest bolesna.
Dokładna przyczyna otosklerozy nie jest znana. Może wystąpić po infekcji wirusowej, ale może być również dziedziczna. Występuje częściej u osób rasy białej niż u osób rasy innej niż biała, a także częściej u kobiet niż u mężczyzn, ale przyczyna nie jest znana.
Otosklerozy nie można wyleczyć, ale aparat słuchowy może zmniejszyć skutki utraty słuchu. Pomocna może być również operacja. Pion jest wówczas zastępowany protezą. W około 90% przypadków słuch odzyskuje się (prawie) całkowicie po operacji.
Zespół Ushera
Zespół Ushera jest chorobą dziedziczną, w której zaburzony jest zarówno słuch, jak i wzrok. Powoduje on głuchoślepotę. Szacuje się, że około 600 osób w Holandii cierpi na zespół Ushera.
Objawami zespołu Ushera są zapalenie siatkówki, które powoduje ślepotę nocną i widzenie tunelowe, utratę słuchu i często problemy z równowagą. Choroba jest przekazywana przez geny rodziców, ale jest recesywna, co oznacza, że oboje rodzice muszą być nosicielami genu Ushera, aby przekazać go dziecku. Jednak to z kolei nie oznacza, że rodzice również mają zespół Ushera, jest to tylko kwestia obecności genu.
Zespołu Ushera nie można wyleczyć. Utrata pigmentu siatkówki wydaje się być hamowana przez palmitynian witaminy A, ale nie ma innego konkretnego leczenia. Istnieją jednak różne pomoce, które ułatwiają codzienne życie osobom z zespołem Ushera, takie jak pies przewodnik, aparat słuchowy lub implant ślimakowy.
Przyklejone uszy
Przyklejone uszy są szczególnie powszechne u małych dzieci. Występują, gdy zbyt dużo płynu pozostaje w uszach przez zbyt długi czas, powodując, że staje się on gęsty i lepki. Przyczyną jest często przewlekła infekcja ucha środkowego z nagromadzeniem płynu. Wiąże się to z zablokowaniem trąbki Eustachiusza, a jeśli ta blokada utrzymuje się przez jakiś czas, ucho środkowe wypełnia się gęstym, lepkim płynem.
Sklejone uszy same w sobie nie są bolesne, wywołują jedynie uciążliwe uczucie. Jednak gdy nagromadzenie płynu prowadzi do stanu zapalnego, może to być bardzo bolesne. Dzieci z zaklejonymi uszami gorzej słyszą, a jeśli cierpią z tego powodu częściej, może to prowadzić do zaburzeń języka i mowy. Zasadniczo jednak sklejone uszy powodują jedynie tymczasowe upośledzenie słuchu i nie dochodzi do trwałego uszkodzenia słuchu.
W większości przypadków klej w uchu ustępuje samoistnie w ciągu 3 do 6 miesięcy. Czasami, na przykład w przypadku wystąpienia trudności w uczeniu się, umieszcza się błonę bębenkową w celu skorygowania problemu. W niektórych przypadkach lekarz usuwa migdałki nosowe dziecka.
Często zadawane pytania dotyczące problemów ze słuchem
Jak rozpoznać ubytek słuchu u siebie lub innych?
Możesz często zauważać, że zwiększasz głośność telewizora lub radia, masz problemy ze śledzeniem rozmów w zatłoczonych pomieszczeniach lub często pytasz „Co ty mówisz?”. Jeśli masz wątpliwości, profesjonalny test słuchu jest najlepszym sposobem na uzyskanie pewności. Umów się na wizytę już teraz.
Czy utrata słuchu jest zawsze trwała, czy można ją odzyskać?
Zależy to od przyczyny. Utrata słuchu spowodowana podeszłym wiekiem jest często trwała, ale uszkodzenie słuchu spowodowane na przykład korkiem woskowinowym lub infekcją ucha może być tymczasowe. Aby uzyskać dokładną diagnozę, należy skonsultować się z audiologiem lub laryngologiem.
Czym są szumy uszne (dzwonienie w uszach) i jak sobie z nimi radzić?
Szum w uszach to pisk, szum, syk lub inny dźwięk słyszany w uszach lub głowie, bez zewnętrznego źródła dźwięku. Nie zawsze istnieje standardowe rozwiązanie, ale istnieją pomoce (takie jak aparaty słuchowe z maskowaniem szumów usznych) i terapie, które mogą zmniejszyć objawy.
Czy mogę zrobić coś samodzielnie, aby zapobiec problemom ze słuchem?
Chroń uszy przed głośnymi dźwiękami, odpoczywaj po ekspozycji na hałas i nie słuchaj zbyt głośnej muzyki. Profilaktyczne badanie słuchu może ujawnić wczesne problemy ze słuchem.
Czy istnieje również coś takiego jak nadwrażliwość na dźwięk?
Tak, w przypadku nadwrażliwości słuchowej „normalny” dźwięk jest odbierany jako zbyt głośny lub nawet bolesny. Audiolog lub laryngolog może pomóc w znalezieniu odpowiedniego leczenia lub ochrony słuchu.